 |
| บ้านท่าเสา ต.หน้าเมือง อ.เมือง จ.ราชบุรี ภาพจาก Google Map |
บ้านท่าเสา ต.หน้าเมือง อ.เมือง จ.ราชบุรี นี้ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งขวาของแม่น้ำแม่กลอง ในอดีตเคยเป็นท่าค้าไม้ที่สำคัญแหล่งหนึ่งของมณฑลราชบุรี ในช่วงระหว่างปี พ.ศ.2437-2476 ซึ่งตอนนั้นมณฑลราชบุรีประกอบไปด้วย 5 จังหวัด คือ ราชบุรี เพชรบุรี ประจวบคิรีขันธ์ กาญจนบุรี และสมุทรสงคราม โดยมีศูนย์กลางมณฑลอยู่ที่ จ.ราชบุรี ผู้เขียนเองก็เกิดที่บ้านท่าเสานี้เอง...แต่ค้นหาบันทึกเรื่องราวของบ้านท่าเสานี้ค่อนข้างยากนัก เพราะคนสมัยก่อนชอบเล่าต่อๆ กันมาไม่ค่อยมีการบันทึก เรื่องราวเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยต่างๆ ก็ค่อยๆ สูญหายและผิดเพี้ยนไป
ในปัจจุบันที่บ้านท่าเสา ก็ยังพอเห็นร่องรอยของการเป็นท่าค้าไม้ที่สำคัญในอดีตให้เห็นอยู่บ้าง โดยเฉพาะการแสดงให้เห็นถึงความเหลือเฟือของทรัพยากรไม้ในสมัยนั้น ก็คือ "การใช้เสามาทำเป็นรั้วบ้าน" โดยปักเรียงกันแบบต้นต่อต้นเรียงติดต่อกันไปจนเป็นอาณาเขตของบ้าน
 |
| ที่บ้านท่าเสาปัจจุบัน ยังมีร่องรอยของการใช้เสามาทำเป็นรั้วบ้าน |
ในหนังสือสมุดราชบุรี ซึ่งพิมพ์ขึ้นปี พ.ศ.2486 ได้กล่าวถึงเรื่องไม้แก่น (ไม้เนื้อแข็ง) ต่างๆ เช่น ไม้ชิงชัน ไม้ประดู่ ไม้แดง ไม้ตะเคียน ไม่มะเกลือ ไม้ตะแบก ไม้อินทนิน ไม้เคี่ยม ฯลฯ รวมทั้งไม่ไผ่และ ไม้รวกด้วย ซึ่งมีอยู่มากมายในเขตป่าของ จ.ราชบุรี กาญจนบุรี เพชรบุรี และประจวบคิรีขันธ์ โดยมียอดจำหน่าย ที่สรุปไว้ดังนี้
- ไม้แก่นและไม้กระยาเลย (หมายถึงไม้ทุกชนิดที่ไม่ใช่ไม้สัก) ในปีหนึ่งๆ มีการตัดและจำหน่ายรวมประมาณกว่า 250,000 ท่อนต่อปี
- ไม้เสาและไม้เข็ม มีการตัดและจำหน่ายกว่า 60,000 ท่อนต่อปี
- ไม้ฟืน มีการจัดทำและจำหน่ายประมาณ 2,000,000 ดุ้นต่อปี
- ไม้ไผ่และไม้รวก (มีเฉพาะ จ.ราชบุรี และกาญจนบุรี) มีการจำหน่ายเฉพาะที่คิดได้จากด่านที่เก็บภาษี คือ ไม้ไผ่ 1,300,000 ลำและไม้รวก 4,800,000 ลำต่อปี ไม้ไผ่ ไม้รวกนี้ลำขนาดยาวพวกชาวประมงมักซื้อไปทำโป๊ะจับปลา ส่วนขนาดสั้นนำไปประกอบในการปลูกบ้านและเรือนโรงต่างๆ สำหรับที่กาญจนบุรี ไม้ไผ่และไม้รวกนี้ ยังใช้ทำเสื่อ (คล้ายๆ เสื้อหวายแต่ทนกว่า) และใช้ทำเชือกผูกมัดล่องแพไม้และโยงเรือ อีกด้วย
 |
| ภาพจำลองประกอบบทความ ที่มาของภาพ : http://www.komchadluek.net/ |
บ้านท่าเสามีทำเลที่เหมาะสมต่อการเป็นศูนย์กลางการค้าขายในสมัยนั้น เพราะอยู่ริมน้ำแม่กลองบริเวณหน้าวัดมหาธาตุวรวิหารซึ่งเป็นศูนย์กลางของเมืองราชบุรี ทางด้านใต้ติดกับวัดช่องลม และศาลาว่าการมณฑลราชบุรี ด้านตะวันตกเฉียงใต้ติดกับวัดโรงช้างและวัดเขาเหลือ ส่วนด้านเหนือน้ำก็ติดกับตำบลหลุมดิน เชื่อมขึ้นไปถึงทุ่งอรัญญิกและทุ่งเขางู
 |
| ศาลเจ้าแม่ทับทิม ตั้งอยู่ด้านเหนือ ของบ้านท่าเสา |
พ่อค้าแม่ค้าไม้เสา ไม้ซุง ของบ้านท่าเสาในสมัยนั้นที่พอจะสืบค้นได้ เช่น นางระเบียบ พลจันทร (บุตรของนายกิม หงษ์ทอง ภรรยาของรองอำมาตย์ตรีจินต์ (ครูจีน) พลจันทร) นายสาย เพ่งไพฑูรย์ และพวกคนในตระกูลน้อยพานิช ถาวรกิจ และลิมปิโชติกุล
ปัจจุบัน บ้านท่าเสามีเพียงท่าขายไม้ไผ่ ไม้รวก เล็กๆ อยู่บริเวณเชิงสะพานสิริลักษณ์ เท่านั้น อาจเป็นเพราะทางราชการห้ามราษฎรตัดไม้ทำลายป่า เพราะมันมีเหลืออยู่น้อยเต็มที และอีกประการผู้คนก็เริ่มหันมาใช้วัสดุอื่นๆ แทนไม้กันเป็นส่วนใหญ่ จึงทำให้...บ้านท่าเสา ท่าค้าไม้สำคัญของมณฑลราชบุรี ในวันนี้ กลายเป็นเพียงอดีตที่พึงจดจำเท่านั้น..
 |
| ร้ายขายไม้ไผ่ ไม้รวก ในปัจจุบัน ที่บ้านท่าเสา เชิงสะพานสิริลักษณ์ |
**************************************************
ที่มาข้อมูล
มณฑลราชบุรี. (2468). สมุดราชบุรี. พระนคร : โรงพิมพ์หนังสือพิมพ์ไทย. (หน้า 138-139)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น